10.30.2005

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΗ ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ (1571 μ.Χ.)

Γράφει ο Β.Α. ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ

Πολλοί ήσαν οι Έλληνες που πολεμήσανε στο πλευρό των χριστιανικών συμμαχικών δυνάμεων της Ναυμαχίας της Ναυπάκτου, που πραγματοποιήθηκε στις 10 Οκτωβρίου του 1571 στις Εχινάδες Νήσους, στις εκβολές του Αχελώου. Στην αρμάδα του Δον Χουάν της Αυστρίας, που ήταν επικεφαλής του χριστιανικού στόλου, παίρνανε μέρος αρμάδες από την Ισπανία, τη Βενετία, τη Γένοβα και του Πάπα Πίου του Ε΄.

Σ΄ αυτές τις ναυτικές μοίρες ναυμαχήσανε ελληνικές γαλέρες, ως εξής:

Στη μοίρα του Αυγουστίνου Βαρβαρήγου από τη Νάξο.

1) Τα δύο Δελφίνια, του Φραντζίσκου Ξένου.
2) Η παρέα των λιονταριών, του Δομένικου Ζάκκα.
3) Ιωάννης Άγγελος, του Ιερώνυμου Άγγελου.
4) Δυσανάγνωστο, του Λεωνίδα Γιώτα.
5) Ο Χριστός της Βενετίας, του Χριστόφορου Κοντοκάλη.


Στη μοίρα του Ισπανού ναυάρχου Αντρέα Ντόρια.
[1]

1) Vu Aguila Dorata, του Πέτρου Μπούα.
2) La patrona di Lomellino, του Γεώργιου Θεοτοκόπουλου-Γκρέκο.
[2]
3) Du dona coun mazo, του Λουϊζου Κύπριου.
4) Αγία Δόξα, της Βαγγελιώς Ζούρδα (ήταν κουρσάρισα)!
5) Vu Angelo co una spada, του Στέλιου Καλίπολου (Χαλκιόπουλου).
6) Ο καπετάνιος του Ν. Ντόρια, του Πάνδοξου Πολύδωρου.
7) L’Aguila d’ oro con la Corona, του Ανδρέα Καλλέργη.
8) La juria di Lomellino, του Γιακουμή Τσιάπη.
9) La patrona di Negroni, του Λουίζου Καμπά.
10) La Diana di Genova, του Ιωάννη Γεωργίου.

Στη μοίρα του Βενετού Βενιέρο.
[3]

1) Κυρίαρχος των θαλασσών, του Γρηγορίου Ανδρέα.
2) Κυπριακή θάλασσα, του Γεώργιου Κοκκίνη.


Πρόκειται για 13 κρητικά και 4 επτανησιακά κάτεργα-γαλέρες.
[4] Υπολογίζεται ότι λάβανε μέρος 8.500 Έλληνες. Ο συνολικός αριθμός των πολεμιστών της αρμάδας ήτανε γύρω στις 30.000 με 60.000 κωπηλάτες. Από τους κωπηλάτες υπολογίζεται ότι λάβανε μέρος περίπου 25.000 Έλληνες. Απ΄ αυτούς μονάχα οι 80 ήταν αλυσοδεμένοι, γιατί είχανε καταδικαστεί στην Ήπειρο όπου λάβανε μέρος στην επανάσταση. Συνολικά 90.000 άτομα.
Στον στόλο της Sacra Liga, πολλοί Έλληνες πολεμήσανε στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου. Και άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών όπως ο Ιωάννης Ρούφος, κατοπινός φίλος του Σααβέντρα Θερβάντες (1547-1616), που έλαβε μέρος στη Ναυμαχία, και υπήρξε ο βιογράφος του Δον Χουάν, ο ζωγράφος Αντώνης Βασιλάκης και ο επικός ποιητής Μανώλης Μπλέσης κ.ά.

Όταν η αρμάδα του Δον Χουάν ξεκίνησε από την Κέρκυρα για την Ηγουμενίτσα, το απόγευμα της 29ης Σεπτεμβρίου, υπήρχανε μαζί οι 13 γαλέρες της Κρήτης με καπεταναίους τους αδερφούς Μελισσηνούς, τον Γεώργιο θεοτοκόπουλο-Γκρέκο, τον Αντρέα Κολέγγα, τον Φραγκίσκο Βονβήκου, τον Γιώργο Καλλέργη, τον Δανιήλ Καλαφάτη, τον Στέλιο Καλίπολο, τον Πάνδοξο Πολύδωρο, τον Γιακουμή Τσάμη, τον Αντρέα Καλλέργη, τον Λουϊζο Κύπριο, τον Λεωνίδα Γιώτα, τον Άγγελος Γιαννή και τον Στέλιο Κουδουλάκη.
Ακολουθούσαν οι γαλέρες της Κέρκυρας με καραβοκύρηδες τους Πέτρο Μπούα (ο οποίος συνελήφθη από τον Τούρκο ναύαρχο, τον έγδαρε ζωντανό και του γεμίσανε το δέρμα με άχυρα...), Χριστόφορο Κοντοκάλη, Γιώργο Κοκκίνη και Στέλιο Χαλκιόπουλο. Από κοντά και η γαλέρα του Κεφαλλονίτη Μιχάλη Βατσαμάνου και του Αντώνη Τσιμάρα με το γιο του Γιάννη.
Δίπλα δίπλα οι Ζακυνθινές γαλέρες με καπεταναίους τον Αντώνη Κουτούβαλη, Νικολό Μονδινό, Νικόλα Φυσκάρδο και Μάρκο Σιγούρο. Ανάμεσα σ΄ αυτά τα καράβια και τα κουρσάρικα με τις μαύρες σημαίες η Βαγγελίστρα Ζούρλα, ο Φραντζέσκος Ζάννος και ο Δομένικος Ζάκκας, με τις δικές τους γαλέρες.
Με απλούς υπολογισμούς φαίνεται ότι αυτά τα καράβια είχανε πλήρωμα 13.000 αντρών (κάθε γαλέρα 250 κωπηλάτες, 50 πλήρωμα και 200 πολεμιστές).

Στη Ζακυνθινή γαλέρα του Μάρκου Σιγούρου, με τ΄ όνομα “La grose voska co dui alepn” επιβαίνανε ο κόμης Αλέξης Φωτεινός με τα τέσσερα αδέρφια του. Ο προπάππους του ήταν αρχηγός στην «εξέγερση της βουκέντρας», που έδωσε έμπνευση στον ποιητή της Λευκάδας Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, για να γράψει το ποίημά του ο «Φωτεινός»!

Στην ηγεσία της χριστιανικής αρμάδας υπήρχε διχογνωμία για το πού και πώς θα γινότανε η ναυμαχία. Άλλοι λέγανε στα «μικρά Δαρδανέλια», δηλαδή στο στενό του Ρίου-Αντιρρίου, κι άλλοι στα νησιά Εχινάδες, τις «κόρες του Αχελώου», όπως λεγόντουσαν στην αρχαιότητα. Φαίνεται, λοιπόν, ότι οι Έλληνες κατάσκοποι, αυτοί που στελνόντουσαν να δούνε την κατάσταση του τουρκικού στόλου, όπως ήτανε και ένας με όνομα Αντρεάντε (Ανδρεάδης), μεταφέρανε ψεύτικες πληροφορίες τόσο στους Τούρκους όσο και στους Χριστιανούς. Σκοπός των Ελλήνων, που χρησιμοποιηθήκανε για να διαπιστώνουνε ποια ήταν η κατάσταση των δύο αντιπάλων, ήτανε σαφής. Θέλανε οπωσδήποτε να γίνει η ναυμαχία, για να έρθει πιο κοντά η ελευθερία της Ελλάδας. Έτσι, στον Δον Χουάν μεταφέρανε την πληροφορία ότι είχε φύγει από τη Ναύπακτο ο ναύαρχος Ουλούτς Αλή με 60 καράβια για τη Μεθώνη και Κορώνη.

Ο Stirlin Maxwell, στο βιβλίο του «Δον Χουάν»,
[i] γράφει:
«…συνέβη κάτι παράξενο. Ίδιες ειδήσεις μετάφεραν οι Έλληνες ψαράδες στους Τούρκους. Δηλαδή, λέγανε στον Αλή Πασά να κυνηγήσει το συμμαχικό στόλο που διαλύεται. Αυτές οι λαθεμένες πληροφορίες οδηγήσανε κυριολεκτικά τον Δον Χουάν στη δόξα»!
Επομένως, επιλέγει ο συγγραφέας Βασίλης Μισύρης, είναι βέβαιο ότι στη διάρκεια της ζωής της Sacra Liga, οι Έλληνες είχανε μεγάλη συμμετοχή και άρχιζε έτσι η εθνική τους αφύπνιση.
[ii]
«Στους καταλόγους των ονομάτων των καραβιών και των καραβοκυραίων του στόλου της Liga αναφέρονται σαφώς 26 πολεμικές γαλέρες, που «χτίστηκανε» με ελληνικά χρήματα και από ελληνικά χέρια και που επανδρώθηκαν με 13.000 Έλληνες».
Σχετικά με τη νίκη της ενωμένης χριστιανικής αρμάδας, κατά της αντίστοιχης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ιστορικοί των δυτικών καταγράψανε τη γενναιότητα και τη συμβολή των Ελλήνων:

· «Υπέρ της νίκης συνετέλεσαν τα μάλιστα οι επί του συμμαχικού στόλου Έλληνες», Ενετός ιστορικός Σαγκρέδος.
[iii]
· «Πολύ επαινέθηκαν οι Ιταλοί, σε τίποτε δεν υστερήσανε σε πολεμική αρετή οι Ισπανοί. Αλλά πάνω απ΄ όλους διαπρέψαν οι Έλληνες για την τόλμη, πειθαρχία και θαυμαστή επιτυχία». Ο ιστορικός της Βενετίας Πάολο Παρούτα.[iv]
· «Ένας μικρός ναός εκεί γύρω (in the environs), αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο, χτίστηκε για να θυμίζει την ανάμνηση της βοήθειας, που ο Άγιος έδωσε οφθαλμοφανώς στον Δον Χουάν της Αυστρίας, κατά τη λαμπρή ναυμαχία, που έγινε κοντά στην Πάτρα». Ο Άγγλος περιηγητής Χένρυ Χόλλαντ.
· Τέλος, ο Τουρκουάτο Τάσσο
[v] χαρακτηρίζει στο έργο του «απελευθερωθείσα Ιερουσαλήμ», τους μαχητές του βενετσιάνικου στόλου “Greci Ertrani”.

Η Ναυμαχία της Ναυπάκτου αποτελεί για τους Ισπανούς ένα εξαιρετικό επεισόδιο στην ιστορία της Ευρώπης, που το τιμούνε με πολλές εκδηλώσεις. Πιστεύουνε ότι η Sacra Liga, αντί να επεκτείνει την αποικιοκρατική πολιτική της στη Μεσογειακή Αφρική, τους οδήγησε στη μεγάλη επίθεση στην Ανατολή, γεγονός που ανάγκασε το ναύαρχο ΄Αλμπα να μιλήσει για την απελευθέρωση της «ιερής χώρας», δηλαδή της Ελλάδας.

Όλ΄ αυτά, βέβαια, μείνανε στα λόγια, γιατί, αργότερα, ο βασιλιάς της Ισπανίας Φίλιππος Β΄, πιέστηκε από τη συμμαχία Γαλλίας-Αγγλίας-Ολλανδίας (που είχανε σχέση με την Τουρκία) να συνάψει συνθήκη ειρήνης με τους Οθωμανούς. Έτσι οι ελπίδες των Ελλήνων για ελευθερία απομακρύνθηκαν, αφού χάσανε ένα δυνατό ευρωπαίο υποστηρικτή!

[1] Το πλήρες όνομά του ήτανε Ντόρια Γκαρθία ντε Τολέδο.
[2] Ήταν αδερφός (;) του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου, γνωστού ζωγράφου με το προσωνύμιο Ελ Γκρέκο. Ο Γεώργιος ήταν αδερφός ή πατέρας του ζωγράφου, γιατί σε άλλα βιβλία αναφέρεται ότι ο αδερφός του λεγότανε Μανούσος και Γεώργιος ο πατέρας του.
[3] Οι Βενιέροι ήτανε κυριάρχοι των Κυθήρων.
[4] Βλ. Η Ναυμαχία της Ναυπάκτου, του Βασίλη Μισύρη, εκδόσεις Εύανδρος, Αθήνα 2004.
[i] Σελ. 121.
[ii] Η Ναυμαχία της Ναυπάκτου, σελ. 219.
[iii] Το Χρονικό του Γαλαξειδίου, σελ. 29.
[iv] Istoria Veneziana II, σ. 302, Ionian Isles, London 1819, τ. II, σ. 216.
[v] Διάσημος Ιταλός ποιητής, Σορέντο 1544, Ρώμη 1595.

10.25.2005

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ & ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ

Επιστημονικό συνέδριο για την πολιτική και τους πολιτικούς των νομών Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας, από το 1946 ως σήμερα, και που δεν βρίσκονται στην ζωή, οργανώνει η Αιτωλική Πολιτιστική Εταιρεία, στις 5 και 6 Νοεμβρίου, στο Μεσολόγγι και το Αγρίνιο. Μεταξύ των ομιλητών είναι ο υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Θέμης Ξανθόπουλος, ο Μανώλης Γλέζος, ο γενικός γραμματέας ΥΠ.ΠΟ. κ. Χρήστος Ζαχόπουλος, οι καθηγητές κ.κ. Π. Γέμτος, Γ. Μπαρμπαρούσης, Παν. Κοντός, Κλεομένης Κουτσούκης, Α. Παλιούρας, ο δημοσιογράφος-συγγραφέας κ. Β.Α. Λαμπρόπουλος, ο σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου κ. Π. Μπερερής, οι δικηγόροι κ.κ. Μιχ. Κοτίνης και Κώστας Ρεπάσος, ο πρ. αντιδήμαρχος Ι.Π. Μεσολογγίου κ. Αρ. Καβάγιας, ο στρατηγός ε.α. Διον. Ξηρογιαννόπουλος, ο συγγραφέας κ. Ν. Τέλωνας, ο πρ. επιθεωρητής μέσης εκπαιδεύσεως κ. Παν. Βλάχος, ο φιλόλογος κ. Χρ. Κορέλας, ο συγγραφέας κ. Βασ. Λαμνάτος κ.ά. Το συνέδριο, που τελεί υπό την αιγίδα της προέδρου της Βουλής κας Άννας Ψαρούδα-Μπενάκη, θα χαιρετίσουν γενικός γραμματέας περ. Δυτικής Ελλάδας κ. Παν. Καββαδάς, ο νομάρχης Αιτωλοακαρνανίας κ. Δημ. Σταμάτης, ο νομάρχης Ευρυτανίας κ. Κ. Κοντογεώργος, ο δήμαρχος της Ι. Π. Μεσολογγίου κ. Γιώργος Πρεβεζάνος, ο δήμαρχος Αγρινίου κ. Ευθ. Σώκος, η αντιδήμαρχος Αθηναίων κυρία Καλλιόπη Μπουρδάρα και ο πρόεδρος της ΠΑΝΣΥ κ. Φιλ. Φαρμάκης.

10.18.2005

Ρουμελιώτικη Εστία, τεύχος Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου

Λαογραφικά της Ρούμελης του Ξενοφώντα Γ. Αναγνωστόπουλου

ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ
Η ονομασία Σμόκοβο την οποία έφερε το χωριό μας έως το 1927 είναι λέξη Σλαβική και σημαίνει: Φιδότοπος, Δρακοντόπος, τόπος με μεγάλες όψεις. Ακόμα και σήμερα που έχει αποψιλωθεί το δάσος ο τόπος είναι γεμάτος φίδια.Η προφορική παράδοση αναφέρει ότι το έτος 1900 ένα φίδι 5 μέτρων είχε συσφίξει το πρόβατο ενός βοσκού του χωριού, σε βοήθεια του έτρεξαν και άλλοι βοσκοί που με πολύ κόπο κατόρθωσαν να σκοτώσουν το φίδι. Χαρακτηριστική είναι η ονομασία της περιοχής ανάμεσα στο Σμόκοβο –Νιοχώρι που λέγεται Δραξοπηδήματα (πηδήματα μεγάλων φιδιών –Δράκοντες). Στη τοποθεσία Πάθενα (τόπος παθών) η προφορική, πάντα παράδοση αναφέρει ότι επί Ενετοκρατίας έλαβε χώρα πολεμική σύγκρουση. Αυτό επιβεβαιώνεται από τους πολυάριθμους τάφους που έχουν βρεθεί με οστά αλλά χωρίς να περιέχουν αρχαία Ελληνικά αντικείμενα (δόρατα, ασπίδες κ.λπ.). Οι ονομασίες διαφόρων τοποθεσιών στην περιφέρεια του χωριού μας, δόθηκαν από τους κατοίκους στο πέρασμα του χρόνου βάσει της διαμόρφωσης του εδάφους ή βάσει πραγματικών περιστατικών που συνέβησαν σε αυτές.
1. ΓΟΥΡΝΑ πήρε την ονομασία της διότι εκεί υπήρχε δεξαμενή (γούρνα) πάντοτε γεμάτη με νερό από την διπλανή πηγή και χρησίμευε για το πότισμα των ζώων. Δίπλα στη γούρνα υπήρχαν σύμφωνα με μαρτυρίες τρεις μεγάλες βελανιδιές ,καθώς και ένα μεγάλο πουρνάρι που ήταν γνωστό σαν η πουρνάρα του Σακόμου (Αλατά) και εκεί στάλιζαν τα κοπάδια των βοσκών του χωριού μας.
2. ΛΑΓΟΣ στη τοποθεσία αυτή υπήρχε δάσος από κέδρους , στη πλούσια βλάστηση του υπήρχαν δεκάδες φωλιές λαγών.
3. ΠΑΛΙΑΜΠΕΛΑ η ονομασία αυτή δόθηκε από τους πολλούς παλαιούς αμπελώνες που βρίσκονταν εκεί.
4. ΚΑΛΤΣΑ το ΛΟΓΓΟ εκεί υπήρχε μεγάλο δάσος (λόγγος) στην άκρη του οποίου ήταν στάνη και κτήμα κάποιου χωριανού μας με το όνομα Καλτσάς.
5. ΛΑΪΝΑ εδώ η ονομασία προήλθε από την ανεύρεση διαφόρων πήλινων δοχείων κυρίως στάμνες, που στην περιοχή μας λέγονται λαϊνες.
6. ΤΡΙΑΝΤΗ ΧΩΡΑΦΙΑ η ονομασία προήλθε από τον ιδιοκτήτη των δύο χωραφιών που υπήρχαν εκεί κάποιον Τριάντη.
7. ΚΑΒΟΥΡΟΡΕΜΑ στο ρέμα αυτό υπήρχαν και υπάρχουν ακόμα εκατοντάδες καβούρια.
8. ΚΑΡΑΟΥΛΙ επί Τουρκοκρατίας εκεί παρέμενε πάντα ένας σκοπός για να ελέγχει την περιοχή μήπως εμφανιστούν Τούρκικα στρατεύματα ,και να ειδοποιήσει αμέσως το χωριό.
9. ΒΡΥΣΗ της ΒΑΓΙΑΣ στο μέρος αυτό υπήρχε πηγή και η κατασκευή της Βρύσης είχε γίνει από κάποια χωριανή μας με το όνομα Βάγια.
10. ΑΝΕΣΤΗ ΜΝΗΜΑ στο σημείο αυτό κατά την διάρκεια των επαναστατικών χρόνων του 1821 ,κάποιος αγωνιστής με το όνομα Ανέστης σκοτώθηκε και ετάφη εκεί.
11. ΛAΔΟΒΡΥΣΗ το νερό της βρύσης έτρεχε με απόλυτη ηρεμία σαν λάδι.
12. ΚΟΥΤΡΑ η κορυφή του βουνού φαίνεται από μακριά σαν κεφάλι (κούτρα) κριαριού.
13. ΤΣΟΥΜΑ τη ΛΑΚΑ ονομάσθηκε έτσι από το επίπεδο σχήμα της (λάκα) και ήταν ιδιοκτησία κάποιου Τσούμα, στην άκρη της υπήρχε πηγή και δίπλα ένα μεγάλο έλατο , στην ρίζα του περί το 1900 είχαν βρεθεί 150 αργυρά τάλαρα της εποχής της Μαρίας Θηρεσίας της Αυστριακής .
14. ΚΑΡΥΟΛΑΚΕΣ η ονομασία προήλθε από τον μεγάλο αριθμό καρυδιών που βρίσκονταν εκεί. Η προφορική παράδοση λέει ότι υπήρχε και οικισμός τάφοι του οποίου έχουν βρεθεί.
15. ΠΑΛΙΟΝΤΕΒΕΡΝΟ επί Τουρκοκρατίας υπήρχε εκεί παλαιός δρόμος ,η λέξη Ντερβένι είναι Τούρκικη και σημαίνει διάβαση.
16. ΠΥΡΓΟΣ το συγκεκριμένο τοπίο βρίσκεται σε προνομιακή τοποθεσία ,εκεί υπήρχε επί Φραγκοκρατίας Φρούριο ( Πύργος) ερείπια του οποίου υπάρχουν ακόμα και σήμερα. Από την τοποθεσία αυτή το 1927 πήρε το νέο όνομα του το χωριό μας σε αντικατάσταση του παλαιού Σμόκοβο.
17. ΠΑΛΙΟΧΩΡΙ στη τοποθεσία αυτή στα Βυζαντινά χρόνια υπήρχε μικρός οικισμός .Σύμφωνα πάντα με την προφορική παράδοση έγινε κατολίσθηση λάσπες και χώματα σκέπασαν τον οικισμό. Μαρτυρίες που διασώθηκαν αναφέρουν ότι επί δύο ημέρες ακουγόντουσαν κακαρίσματα από τις κότες και τα κοκόρια που είχαν εγκλωβιστεί.
18. ΣΤΟΥΣ ΚΑΝΑΛΟΥΣ στην τοποθεσία αυτή υπήρχε πηγή με πολύ δροσερό νερό . Οι βοσκοί είχαν κατασκευάσει βρύση και ξύλινες ποτίστρες (κανάλους) για τα κοπάδια τους . Όταν καταστράφηκε το δάσος για να γίνει γεωργική Γη, το έδαφος άρχισε να υποχωρεί και σήμερα είναι ρέμα και μάλιστα αδιάβατο.
19. ΚΑΘΗΣΤΡΑ εκεί οι κάτοικοι είχαν τοποθετήσει μεγάλες πέτρες .πάνω στις οποίες κάθονταν να ξεκουραστούν οι περαστικοί και οι ίδιοι κατάκοποι από τον ανηφορικό δρόμο.
20. ΑΛΗ στη Δυτική είσοδο του χωριού επί Τουρκοκρατίας ,είχε το σπίτι του κάποιος Τούρκος με το όνομα Αλή, στη διάρκεια της επανάστασης του 1821 οι κάτοικοι τον σκότωσαν .Έμεινε η τοποθεσία σαν σπίτι του Αλή και με το πέρασμα των χρόνων έγινε σκέτο Αλή. Πολλοί σήμερα την τοποθεσία την λένε Αϊλή από σύγχυση, διότι στο συγκεκριμένο σημείο υπάρχει εικονοστάσι το οποίο είναι όμως κτισμένο προς τιμή του Αγίου Γεωργίου και όχι του Προφήτη Ηλία.
21. ΑΕΤΟΛΙΘΙ στη τοποθεσία αυτή υπήρχε μεγάλη πέτρα , (βράχος, λιθάρι) και στην κορυφή του καθόντουσαν πάντα αετοί.
22. ΚΑΡΟΥΤΕΣ σε αυτό το μέρος στα Βυζαντινά χρόνια ήταν οι αποθήκες κρασιού των αμπελιών που είχε το Μοναστήρι της Αγίας Σοφίας (καρούτα) είναι Σλαβική λέξη την συναντούμε σε πολλά μέρη της Ελλάδας και σημαίνει αποθήκη κρασιού.
23. ΠΑΖΑΡΑΚΙΑ (Τούρκικη λέξη που σημαίνει μικρή αγορά) στη τοποθεσία αυτή στάθμευαν τα Τουρκικά στρατεύματα που μετακινούνταν από Λαμία –Λιδόρικι και αντίθετα. Οι κάτοικοι των χωριών Σμόκοβο, Χομίργιανη και Νιοχώρι πήγαιναν εκεί και πουλούσαν στους Τούρκους στρατιώτες διάφορα εμπορεύματα αλλά κυρίως φρούτα. Η παράδοση λέει ότι εκείνη την εποχή μία γυναίκα από το Σμόκοβο πήγε στα παζαράκια να πουλήσει στους στρατιώτες μαύρα μούρα. Ένας Τούρκος στρατιώτης πήρε και έφαγε τα μούρα χωρίς να τα πληρώσει .Η γυναίκα αναγκάσθηκε να κάνει παράπονα στον επικεφαλής αξιωματικό. Ο Τούρκος διοικητής επειδή ήταν παρόντες και άλλοι χριστιανοί μικροπωλητές .διέταξε και μπήκαν μπροστά του στη σειρά όλοι οι στρατιώτες και είπε στην γυναίκα να αναγνωρίσει τον δράστη. Αν δεν τον αναγνώριζε θα την σκότωνε και θα απαγόρευε στους υπόλοίπους χριστιανούς να πουλάνε φρούτα. Η γυναίκα φοβισμένη και τρέμοντας παρατήρησε προσεχτικά έναν –έναν τους στρατιώτες και στο τέλος υπόδειξε τον δράστη. Τότε ο Τούρκος αξιωματικός τράβηξε το γιαταγάνι του έσκισε την κοιλιά του στρατιώτη και φάνηκαν τα αχώνευτα ακόμα μούρα. Αυτό έσωσε τη ζωή της γυναίκας και τους άλλους χριστιανούς, αλλά από τότε ποτέ πια Τούρκος στρατιώτης δεν διανοήθηκε να μην πληρώσει.

10.17.2005

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΧΟΡΟΥ

10.15.2005

Ρουμελιώτικη Εστία, τεύχος Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου

Δωρεά 32.000€ από τον Ι. Μοσχολιό στο Π.Κ.Ρ.

Για μια ακόμη φορά ο αντιπρόεδρος του Π.Κ.Ρ. κ. Ι. Μοσχολιός, γνωστός ρουμελιώτης επιχειρηματίας, πρόσφερε 32.000€ στο Π.Κ.Ρ. για να αντιμετωπιστούν άμεσες ανάγκες επιδιόρθωσης των αρμών της ταράτσας. Ο κ. Ι. Μοσχολιός ανακοίνωσε την προσφορά του αυτή, όταν με τον αρχιτέκτονα Ηλία Παπανδρέου και Ευθύμιο Παπανικολάου πραγματοποίησαν έρευνα για να διαπιστωθούν οι ζημιές που είχαν γίνει στην ταράτσα του κτιρίου, στο δώμα και τη σιδηρόσκαλα. Μετά την έρευνα που διενεργήθη, κατόπιν ανάθεσης από το διοικητικό συμβούλιο, ο κ. Ι. Μοσχολιός έστειλε επιστολή στο ΔΣ, με το οποίο το πληροφορεί ότι προσφέρει το ποσό των 32.000 ευρώ, «για τις υπερεπείγουσες ανάγκες του Π.Κ.Ρ.». Προς τον Ι. Μοσχολιό απάντησε αμέσως ο πρόεδρος του Π.Κ.Ρ. κ. Βασ. Α. Κόκκινος, επιτ. Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, με την οποία τον ευχαριστεί τον και τον συγχαίρει.

Η ΚΑΜΕΡΑΤΑ ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΩΝ

Ένα ωραίο πρωινό με την Καμεράτα περάσανε 300 μαθητές και μαθήτριες του 46ου γυμνασίου Αθηνών, όπου μυηθήκανε στην κλασική μουσική με έργα διάσημων συνθετών, που παίξανε αριστουργηματικά τα έγχορδα της ορχήστρας, υπό τη διεύθυνση από το αναλόγιο της Λέσια Πονομάροβα (α΄ βιολί). Η διευθύντρια του σχολείου κα Βασιλική Τσέλιου, με τους καθηγητές του σχολείου απολαύσανε κι αυτοί το πρόγραμμα, καθώς και από το ΠΚΡ ο σύμβουλος του ΔΣ (ταμίας) κ. Ευθύμιος Παπανικολάου, ο υπεύθυνος της εφημερίδας «Ρουμελιώτικη Εστία» δημοσιογράφος-συγγραφέας κ. Β.Α. Λαμπρόπουλος, από το προσωπικό ο κ. Παν. Παπανικολάου και η δις Γιώτα Νούλα.
Το πρόγραμμα περιλάμβανε τα ακόλουθα έργα:* Βόλφανγκ Αμαντέους Μότσαρτ Ντιβεριμέντο 138, Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ Άρια από τη σουίτα αρ. 3, Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι Βαλς (από τη σερενάτα), Γιόχαν και Γιόζεφ Στράους Πιτσικάτο πόλκα, Μπέλα Μπάρτοκ Λαϊκοί ρουμανικοί χοροί, Νίκος Κυπουργός Tango (από το Terra incognita), Νίκος Σκαλκώτας Τρεις ελληνικοί χοροί. Την παρουσίαση του προγράμματος και ενημέρωση, για κάθε έργο, έκανε με δεξιοτεχνία και σύντομη αναφορά η Λήδα Μασούρα. Είναι βέβαιο ότι το ακροατήριο κατανόησε, χωρίς να κουραστεί, τη σημασία των έργων που έπαιξε η ΚΑΜΕΡΑΤΑ και το περιεχόμενό τους.

10.07.2005

Συμπόσιο Ποίησης και Πεζογραφίας στη Σαλαμίνα

Tο 21ο Συμπόσιο Ποίησης – Πεζογραφίας τού «Καφενείου Ιδεών», πραγματοποιείται στις 12-13 Νοεμβρίου στη Σαλαμίνα.
Πρόεδρος του Συμποσίου είναι ο Ντίνος Κουμπάτης. Μεταξύ των θεμάτων είναι εισήγηση του δημοσιογράφου-συγγραφέα Β.Α. Λαμπρόπουλου, αφιερωμένη στο έργο του ΄Αγγελου Σικελιανού.
Συνεργαζόμενοι, στην πραγματοποίηση του Συμποσίου, είναι ο Όμιλος UNESCO Πειραιώς και Νήσων και η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών.
Οι εργασίες του Συμποσίου θα πραγματοποιηθούν στην αίθουσα του Δημοτικού Μεγάρου Σαλαμίνας.

10.05.2005

Ο Αναστάσιος Γόρδιος και η περιοχή των Αγράφων

Μία καλαίσθητη έκδοση του Πολιτιστικού Συλλόγου Βραγγιανιτών «Αναστάσιος Γόρδιος», περιλαμβάνει τα πρακτικά της ημερίδας (Αθήνα 2005), που έγινε στα Μεγάλα Βραγγιανά, τον προηγούμενο χρόνο. Επιμελητής της έκδοσης είναι ο Κων. Σπ. Τσιώλης. Τα θέματα της ημερίδας, και της έκδοσης, ενδιαφέροντα και κατατοπιστικά, γύρω από προσωπικότητες της Ρούμελης και δραστηριότητες της χριστιανικής αγιογραφίας. Η Ημερίδα «πραγματοποιήθηκε –μας πληροφορεί ο σύλλογος στον πρόλογο της έκδοσης- στον ιερό ιστορικό χώρο της πηγής «Φοντάνα» της Αγίας Παρασκευής Μεγάλων Βραγγιανών (γνωστή και ως πηγή του Ευγενίου), ο περιβάλλων χώρος της οποίας αποτελούσε τόπο αναψυχής, μελέτης και στοχασμού του σοφού διδασκάλου του Γένους».
Η ανάγνωση του βιβλίου αποτέλεσε αναψυχή και ιστορική ενημέρωση, γύρω από σημαντικά θέματα της Ρούμελης, όπως:
· Παλιές και νέες παροιμίες στις επιστολές του Ευγένιου Γιαννούλη, της Νίκης Παπατριανταφύλλου-Θεοδωρίδη.
· Ο Αναστάσιος Γόρδιος και οι σχέσεις του με τη Μονή Δουσίκου – Αγίου Βησσαρίωνος, του Δημήτρη Ζ. Σοφιανού.
· Η συμβολή του Αναστασίου Γορδίου στην κοινωνική και πνευματική ζωή της περιοχής Αγράφων βάσει των επιστολών του, του Χαρίτωνα Καρανάσιου.
· Σχέσεις Αγράφων και Ζακύνθου στα χρόνια του Ευγενίου Γιαννούλη και Αναστασίου του Γορδίου, του Διονυσίου Ιω. Μουσούρα.
· Οι τοιχογραφίες του νάρθηκα του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου στα Μεγάλα Βραγγιανά, του Ιωάννη Σ. Βιταλιώτη.
Ενδιαφέρων είναι, επίσης, το φωτογραφικό υλικό που συνοδεύει τα κείμενα, όπως εικόνες των Αγίων Ευγενίου Γιαννούλη και Αναστασίου Γόρδιου, χειρόγραφα και αυτόγραφα των σοφών διδασκάλων και στιγμιότυπα από την Ημερίδα. Παραθέτουμε, για να πάρουμε μία ιδέα, το επίγραμμα του Αναστασίου Γόρδιου για την Ζάκυνθο, που λέει:
Ζάκυνθος χαρίτεσσιν
ομοίως είαρος ώρης
Άνθεση παντοδαποίς αμφιπεριστρέφεται.

(Σε μετάφραση: Περιδινείται η Ζάκυνθος την Άνοιξη απ΄ τις Χάρες
Όμοια ακριβώς, όπως με τ΄ άρωμα ποικίλων λουλουδιών).

Το χάρισμα αυτού του βιβλίου και του περιεχομένου της Ημερίδας, είναι ότι αφιερώθηκαν στην τοπική ιστορία, ενός χωριού, όπου έδρασαν μεγάλες προσωπικότητες του έθνους και της χριστιανοσύνης. Παρόμοιες εκδόσεις αξίζουνε να τυχαίνουνε της προσοχής μας, γιατί διασώζουνε την ιστορική μνήμη και την παράδοσή μας.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΩΡΙΚΟΣ

10.03.2005

Ελληνική Ολυμπιάδα (Λόγος ποιητικός)

Κυκλοφόρησε το βιβλίο «Ελληνική Ολυμπιάδα», της Αγγελικής Νικ. Πανωφοροπούλου. Το βιβλίο περιέχει 56 ποιήματα μελών και φίλων της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών. Η συγγραφέας προλογίζει το βιβλίο, κάνοντας αναφορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες και ιδιαίτερη μνεία στις γυναίκες, που είχανε λάβει μέρος στις ολυμπιακές αρματοδρομίες. Για τους Ολυμπιακούς Αγώνες γράφουν, επίσης, ο Ιωάννης Π. Καρύδης, ο Ορέστης Ηλιανός, η Πόπη Μαγούλα-Γαϊτάνου και η Φλωρέττα Φλεριανού-Μπόσδα. Μεταξύ των ανθολογουμένων δημιουργών, που περιέχονται με ποιήματά τους για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, είναι και οι: Υβόνη Αρνοκούρου-Κερεστεντζή, Χρυσούλα Βαρβέρη-Βάρα, Ταϋγέτη Γεωργίτση, Ρένα Καλδή (+), Κώστας Καντάς, Κώστας Καπελούζους, Β.Α. Λαμπρόπουλος, Γιάννης Π. Μονογιός, Δημ. Πατέλης, Φωτεινή Σασσάλου-Λαμπροπούλου, Λουκία Μορφιάδου –Στεφάνου και Θανάσης Τσιρογιάννης.